Αν σε κάθε ταξίδι σου επιδιώκεις να γνωρίζεις την τοπική κουζίνα, αυτές είναι οι σπεσιαλιτέ που αξίζει να ανακαλύψεις σε δέκα ελληνικούς προορισμούς. Αποτελούν βασικό κομμάτι της γαστρονομικής παράδοσης, εκμεταλλεύονται ιδανικά τις πρώτες ύλες της φύσης και, κυρίως, σού υπόσχονται αξέχαστες γευστικές εμπειρίες
Σαμοθράκη: Κατσικάκι, σε όλες τις εκδοχές του. Με τοπικά φρούτα, μυρωδικά, πατάτες ή το λεγόμενο πανηγυρίσιο φαγί, κατσικάκι με πιλάφι, που θα στρώσει το στομάχι μετά από μια βραδιά διονυσιακής κραιπάλης. Τα κατσικάκια υπάρχουν σε αφθονία και θα το καταλάβεις με το που θα πατήσεις το πόδι σου στη Σαμοθράκη, καθώς κυκλοφορούν ελεύθερα και παντού – δεν διστάζουν να σκαρφαλώσουν ακόμα και πάνω στα αυτοκίνητα των επισκεπτών του νησιού. Ένα από τα πιο φημισμένα μέρη όπου μπορείς να δοκιμάσεις κατσικάκι σε δεκάδες παραλλαγές είναι η ταβέρνα Καρυδιές, μια δροσερή αυλή στην Άνω Μεριά. Μη σε αποθαρρύνουν τα δύο χιλιόμετρα χωματόδρομου που θα σε οδηγήσουν εκεί.
Κέρκυρα: Παστιτσάδα. Κρέας, συνήθως μοσχαράκι ή κόκορας, τσιγαρισμένο με σκόρδο και κρεμμύδι και σιγομαγειρεμένο σε κόκκινη σάλτσα με κρασί και πικάντικα και γλυκά μπαχαρικά έρχεται να ενωθεί με χοντρά μακαρόνια και να πασπαλιστεί με κεφαλοτύρι. Το κατεξοχήν επίσημο πιάτο της κερκυραϊκής οικογένειας, που σερβίρεται παραδοσιακά τις Κυριακές και στις γιορτές, κουβαλάει ιταλικές επιρροές όπως άλλωστε και πολλά άλλα πιάτα της τοπικής κουζίνας. Μπορείς να το γευτείς σε διάφορα εστιατόρια του νησιού, όπως, ενδεικτικά, στο εμβληματικό Rex στην πόλη.
Ζαγοροχώρια: Πίτες, σε όλες τις εκδοχές τους. Οι Ηπειρώτες, αναγκασμένοι ανέκαθεν να επιβιώνουν με όποια υλικά τους δίνει η δύσβατη και φτωχική Πίνδος, ανέδειξαν τη λιτότητα στην κουζίνα τους σε τέχνη, με χαρακτηριστικότερο δείγμα τις περίφημες ηπειρώτικες πίτες, όπου κυριολεκτικά τίποτα δεν πηγαίνει χαμένο. Αν λοιπόν φέτος το καλοκαίρι επιλέξεις για προορισμό σου το βουνό και ιδιαίτερα τα Ζαγοροχώρια, μην παραλείψεις να δοκιμάσεις την κασιόπιτα ή αλευρόπιτα, την μπλατσαριά με σπανάκι, σέσκουλο και τσουκνίδα, την κοτόπιτα αλλά και τη –γλυκιά- γαλατόπιτα.
Πήλιο: Σπεντζοφάι ή σπετσοφάι. Μπορεί να το έχεις στο μυαλό σου ως ένα χειμωνιάτικο φαγητό, καθώς είναι αρκετά πικάντικο, ωστόσο το πηλιορείτικο αυτό πιάτο συνδυάζει το χωριάτικο λουκάνικο με καλοκαιρινά λαχανικά: πιπεριές και ντομάτες. Αν αναρωτιέσαι ποια από τις δύο είναι η δόκιμη ονομασία του, η απάντηση είναι: και οι δύο. Σπέντζα είναι το λουκάνικο στην πηλειορίτικη διάλεκτο, ενώ το πρώτο συνθετικό της λέξης σπετσοφάι (σπέτσιαι) προέρχεται από την ιταλική λέξη spezie, που σημαίνει μπαχαρικά. Μερικά μόνο από τα καλύτερα μέρη όπου μπορείς να το απολαύσεις είναι το εστιατόριο Κρίτσα στην Πορταριά, κάτω από τα δροσερά πλατάνια, ή ο Παράδεισος στην Τσαγκαράδα, από την πλευρά του Αιγαίου, μια ταβέρνα με παράδοση από το 1965.
Μυτιλήνη: Παστές σαρδέλες. Οι σαρδέλες που θα δοκιμάσεις στο νησί δεν έχουν καμία σχέση με τις τυποποιημένες, της κονσέρβας. Το «μυτιληνιό σούσι» ψήνεται για ελάχιστες ώρες μέσα στο λάδι και σερβίρεται σχεδόν φρέσκο, συνοδεία ούζου (αν βρεις χωριάτικο ούζο προτίμησέ το, μόνο όμως αν δεν έχεις μπροστά σου οδήγηση γιατί αρκεί ένα ποτηράκι για να σε ζαλίσει). Δεν είναι μόνο η τοπική συνταγή που κάνει ξεχωριστή την παστή σαρδέλα που σερβίρεται στα εστιατόρια της Μυτιλήνης, αλλά και οι εκλεκτές πρώτες ύλες: η παπαλίνα, όπως αποκαλείται η σαρδέλα που αλιεύεται από τον κόλπο Καλλονής, είναι η νοστιμότερη όλων.
Σαντορίνη: Ντοματοκεφτέδες. Είναι εντυπωσιακό το πώς στην άνυδρη γη της Σαντορίνης κατάφερε να ευδοκιμήσει το πεντανόστιμο, χαρακτηριστικό ντοματάκι του νησιού. Οι Σαντορινιοί το κάνουν πελτέ, το αποξηραίνουν στον ήλιο (λιαστό) για να έχουν προμήθειες το χειμώνα ή το χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη για τους περίφημους ντοματοκεφτέδες τους, όπου η γλύκα του παντρεύεται αρμονικά με αρώματα μπαχαρικών. Δοκίμασέ τους σε κάποιο από τα λιγότερα τουριστικά μέρη της Σαντορίνης, όπως στην ταβέρνα Roza (Βουρβούλος, μη σε αποθαρρύνει η απουσία θέας). Στη βραβευμένη Σπηλιά του Νικόλα στο Ακρωτήρι θα βρεις ντοματοκεφτέδες «πειραγμένους», θαλασσινούς, με παστό μπακαλιάρο.
Άνδρος: Φρουτάλια ή φουρτάλια. Τα βασικά συστατικά αυτής της ομελέτας είναι, εκτός φυσικά από τα αυγά, το χωριάτικο λουκάνικο, η πατάτα και το παραδοσιακό τυρί, αλλά οι Ναξιώτες συχνά εμπλουτίζουν τη φρουτάλια με ό,τι υπάρχει στην κουζίνα και το μποστάνι τους, για παράδειγμα με ζεματισμένα χόρτα το χειμώνα, μελιτζάνες και κολοκυθάκια το καλοκαίρι. Γρήγορη και εύκολη, μπορείς να τη δοκιμάσεις παντού στο νησί, αλλά δύο ενδεικτικές προτάσεις είναι η Λιθοδομή στο Κόρθι, για δείπνο μπροστά στη θάλασσα, και το Μπαλκόνι του Αιγαίου στο Άνω Απρόβατο, με μπόνους την ομορφότερη θέα στο ηλιοβασίλεμα.
Κίμωλος: Λαδένια. Με βασικά υλικά το ελαιόλαδο, το αλεύρι, την ντομάτα και το κρεμμύδι η Ελλάδα παρουσιάζει τη δική της εκδοχή της ιταλικής πίτσας, μια γαστρονομική ελεγεία στην απλότητα. Εξαιρετική λαδένια θα δοκιμάσεις και στη Μήλο, αλλά η καταγωγή της είναι από την Κίμωλο.
Μεσσηνία: Γουρουνοπούλα ή γουρνοπούλα. Στα χωριά της Μεσσηνίας αλλά και στην Κυπαρισσία από το μεσημέρι βγαίνουν σούβλες σε ψησταριές και σπίτια όπου αργοψήνεται η παραδοσιακή γουρουνοπούλα, αφού γεμίζεται με φρέσκια ρίγανη, για περίπου δέκα ώρες. Αξίζει την αναμονή, γιατί μέχρι το βράδυ έχει γίνει πραγματικό λουκούμι. Στην Παλιά Πόλη της Κυπαρισσίας μπορείς να συνδυάσεις ένα γεύμα στις ταβέρνες της πλατείας με μια βόλτα στο κάστρο και στα δρομάκια με τα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Κρήτη: Μπουμπουριστοί χοχλιοί. Τι να πρωτοδιαλέξεις από την κρητική κουζίνα; Το γαμοπίλαφο, το απάκι, τη στάκα και το στακοβούτυρο, τα καλτσούνια; Οι γαστρονομικές απολαύσεις που κρύβει αυτό το νησί είναι άπειρες και διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Μην παραλείψεις πάντως να γευτείς σε μια επίσκεψή σου στην Κρήτη μπουμπουριστούς χοχλιούς, όπως ονομάζονται τα σαλιγκάρια στο τηγάνι με χοντρό θαλασσινό αλάτι και δεντρολίβανο, σβησμένα με κρασί ή ξίδι, ιδανικός μεζές για να συνοδεύσει την τσικουδιά. Τα σαλιγκάρια θέλουν την τέχνη τους, αλλά με τον τρόπο που μαγειρεύονται στην Κρήτη ακόμα και οι πιο επιφυλακτικοί μπαίνουν σε πειρασμό να τα δοκιμάσουν και να τα απολαύσουν.
