Πολύτιμο σύμμαχο πρόληψης ασθενειών και προαγωγής της υγείας, μπορεί να αποτελέσει η παραδοσιακή κρητική διατροφή της δεκαετίας του 1960 σύμφωνα με τον Ομότιμο καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Αντώνη Καφάτο. Η διατροφή των κατοίκων της μεγαλονήσου το 1960 περιελάμβανε δημητριακά, αυγά, τυρί, μαύρο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ελαιόλαδο, ψάρι, κοτόπουλο και κόκκινο κρέας μια φορά το μήνα και συνοδευόταν από καθημερινή άσκηση που περιελάμβανε χειρωνακτικές εργασίες και περπάτημα. Πάνω από το 60% των ανδρών στην μεγαλόνησο το 1960 τηρούσαν αυστηρά τις νηστείες της Εκκλησίας και δεν έτρωγαν δηλαδή κρέας, γαλακτοκομικά και αυγά για περίπου 180 ημέρες το χρόνο. Το ψάρι επιτρέπεται συχνότερα, ενώ τα θαλασσινά επιτρέπονται σε όλες τις νηστείες.Η παραδοσιακή κρητική διατροφή προσφέρει προστασία στην πρόληψη ασθενειών ιδιαίτεα στα καρδιακά νοσήματα και αυτό τεκμηριώνεται από πολλές μελέτες. Μια απ’ αυτές πραγματοποιήθηκε στη Λυών της Γαλλίας το 1994 μεταξύ 600 ατόμων τα οποία είχαν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Σύμφωνα με τη μελέτη των γάλλων επιστημόνων, οι άνθρωποι με έμφραγμα μυοκαρδίου που διατρέφοταν με την κρητική κουζίνα είχαν 76% λιγότερα νέα εμφράγματα σε σύγκριση με τους άλλους μισούς που ακολουθούσαν τη δίαιτα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Εντυπωσιακά ήταν όμως και τα αποτελέσματα μιας 10ετούς μελέτης, που έγινε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σε παιδιά που ακολούθησαν τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής. Όλες οι σωματομετρικές μετρήσεις των παιδιών, τα οποία συμμετείχαν στο πρόγραμμα και αφορούσαν Βάρος, Δείκτη Μάζας Σώματος, Δείκτη Περιμέτρου Μέσης και Ισχίων, Ολική Χοληστερόλη, LDL Χοληστερόλη, Αθηρωματικό Δείκτη και Παλίνδρομο, ήταν σημαντικά βελτιωμένες μετά τη λήξη του προγράμματος.
Όπως τόνισε ο κ. Καφάτος, σε διάλεξη που έδωσε στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας, «το 1960 η Κρήτη ήταν στην τελευταία θέση μεταξύ των επτά χωρών καθώς οι άνδρες ηλικίας 40-60 χρόνων είχαν λιγότερα κιλά και δείκτη μάζας σώματος σε σύγκριση με τους 15 άλλους πληθυσμούς από 7 χώρες. Επίσης είχε τα λιγότερα κρούσματα στον τομέα των καρδιαγγειακών παθήσεων και αιφνιδίων θανάτων. Δυστυχώς στις μέρες μας τα πράγματα έχουν αλλάξει και η χώρα μας μαζί με την Κρήτη κατέχουν την πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στην παιδική παχυσαρκία».
Αυτό συμβαίνει, εξήγησε ο κ. Καφάτος γιατί οι Κρητικοί, ασπάστηκαν τον δυτικό τρόπο διατροφής και ξέχασαν την παραδοσιακή διατροφή των προγόνων τους και επιπλέον σήμερα ασκούνται πολύ λιγότερο σε καθημερινή βάση.
Η Κρήτη κινδυνεύει να “βουλιάξει” από το βάρος των κατοίκων της, καθώς μετά από 45 χρόνια, δηλαδή το 2005, οι άνδρες ηλικίας 40-60 χρόνων έχουν 20 κιλά περισσότερο σωματικό βάρος, σε σύγκριση με τους άνδρες της ίδιας ηλικίας το 1960.
Ο κ. Καφάτος σημείωσε επίσης ότι η θρεπτική αξία των προϊόντων που καταναλώνουν οι άνθρωποι έχει μεγάλη σημασία, καθώς σήμερα τα περισσότερα προσθέτουν βάρος στον οργανισμό. «Αναλογιστείτε ότι 100 γραμμάρια μπισκότα γεμιστά έχουν 524 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα μήλου μόλις 47 θερμίδες. Επίσης 100 γραμμάρια τηγανιτές πατάτες έχουν 530 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα ψητής πατάτας έχει μόλις 93 θερμίδες».
